Automatische transmissie: tips voor olie verversen

Het aandeel automatische transmissies neemt toe. 47 procent van de nieuw geproduceerde voertuigen was volgens de Deutscher Automobiltreuhand (DAT) (samenwerkingsverband van drie belangenorganisaties uit de Duitse voertuigbranche) in 2018 reeds uitgerust met een automatische transmissie. Hierdoor neemt ook de behoefte aan de verversing van transmissieolie toe. Wat zijn hierbij de aandachtspunten?

Een moderne automatische transmissie wordt blootgesteld aan hoge belastingen. Daarom adviseren de transmissie- en inmiddels talrijke autofabrikanten om regelmatig de transmissieolie te verversen. Het (eerste) moment om de olie te verversen vindt, afhankelijk van het voertuig en transmissie (ASG-, conventionele automatische-, DSG-transmissie of CVT), plaats tussen de 60.000 en 120.000 gereden kilometers (lees de voorschriften van de fabrikant). Dit hangt echter ook af van randvoorwaarden zoals een zeer sportieve rijstijl, talrijke ritten met een aanhanger, het mogelijke nadelige effect van vreemde stoffen zoals koelvloeistof op de onderdelen en olieverlies. Bij schakelproblemen kan er al schade zijn ontstaan aan de automatische transmissie of aan het stuurblok. Dit wordt vaak veroorzaakt door oude, vervuilde olie of een te laag oliepeil. Vervuilde olie en een toegevoegde transmissieoliefilter kunnen bijvoorbeeld bij een koude start tijdelijk leiden tot drooglopen van de transmissie, wat ook onvermijdelijk tot schade leidt.

Uiteindelijk geldt: volledige verversing van versnellingsbakolie kan het schakelcomfort van de automatische transmissie aanzienlijk verbeteren en biedt de klant dus een voelbare meerwaarde. Versleten hardware kan hiermee echter niet worden gerepareerd. Daarom is het des te belangrijker om op tijd de olie te verversen zodat schade wordt voorkomen, ook wanneer de autofabrikant geen expliciete termijn opgeeft voor de oliewissel!

Open vóórdat het feitelijke spoelproces met de spoelmachine van start gaat, de olieaftapplug en laat de carterpan 'droog lopen' (eventueel kan dit ook door de spoelmachine worden gedaan). Na de juiste demontage van de pan moeten in ieder geval de oude afgetapte olie en de magneet worden gecontroleerd op eventuele verontreinigingen zoals metaalspanen of zelfs metaaldeeltjes. Zichtbare resten kunnen al duiden op schade aan de automatische transmissie. Na het reinigen van het pakkingoppervlak kan de nieuwe carterpan inclusief pakking worden gemonteerd. Wanneer de oude carterpan opnieuw wordt gebruikt, moet deze in ieder geval zeer goed worden gereinigd en het filter worden vervangen! Let bij het aantrekken van de nieuwe pluggen op het juiste aanhaalmoment en de juiste aanhaalvolgorde!

Aanbieders zoals bijvoorbeeld ZF leveren complete oliewisselkits inclusief carterpan, pluggenset, filter en een speciaal op de betreffende transmissie afgestemde ATF in de benodigde hoeveelheid. Let op! Soms moeten andere afdichtingen (overgangs-stekkerafdichting) na verwijdering van de carterpan worden vervangen, normaliter zitten deze echter ook in de oliewisselkits. Ook daarbij moet rekening worden gehouden met de opgaven van de fabrikant! Bij kunststof carterpannen zijn de oliefilter en de afdichtring reeds geïntegreerd. Tegenwoordig vindt de feitelijke oliespoeling plaats met verse olie en eventueel geschikte reinigingsadditieven. Volautomatische servicepunten voor transmissieoliewissel bevatten de bijbehorende adaptersets, die worden aangepast aan de olie-vul-/aftapslangen van de transmissie. De apparaten voeren het spoelen en opnieuw vullen met ATF automatisch uit (aanbevolen olietemperatuur ongeveer 40 °C).

Zo wordt gegarandeerd dat bijna 100 procent van de oude olie wordt vervangen door nieuwe olie. Tijdens het spoelproces moet de motor draaien voor de aandrijving van de oliepomp. Een aantal fabrikant adviseren een 'doorschakelen' van alle versnellingen om het resultaat van de spoeling te verbeteren en de verse olie optimaal te verdelen. Aan het einde controleert de professionele automonteur de correcte oliestand bij een draaiende motor, bijvoorbeeld via de overloopplug. Daarbij moet het voertuig absoluut recht op de brug staan. Wanneer voertuigen met transmissieproblemen al een zeer hoge kilometerstand hebben en is tot nu toe niet bekend wanneer de olie voor het laatst is vervangen, dan dient tevens de mechatronica te worden gereinigd. Specialisten en transmissiefabrikanten bieden deze dienst aan. Uiteindelijk komt dan het goede nieuws voor uw klanten! De automatische transmissie schakelt voelbaar soepeler, schokt niet meer, het schakeltoerental gaat omlaag en het brandstofverbruik is minder.